Gefascineerd door sneeuw

Al van jongs af aan ben ik gefascineerd door sneeuw. Geboren in de winter van 1985, met een vader die als kind de winter van 1963 heeft meegemaakt en zeer bewust de winter van 1979. Ook mijn oma (van vaders zijde) is gefascineerd door sneeuw, dus ik ben bang dat het een aangeleerd familie-kwaaltje is.
Sneeuw heeft voor mij iets magisch. Het knisperen onder je schoenen, het geluid van de vlokjes die op je oren vallen of door de bladeren heen dwarrelen. De stilte die over het landschap heen daalt en de schijnbaar onaangetaste wereld om je heen.

Toen ik later voor het eerst de bergen in ging, (Schotland, 1994 of 1995) was het zien van sneeuw in de zomerperiode dan ook iets bijzonders. Nog altijd is dit zo: als er sneeuw op een berg ligt in de zomer is deze hoog. Het geeft altijd een bijzonder gevoel om te klimmen tot in de sneeuw, je hoofd te dopen in de sneeuw en sneeuwballen te gooien naar je tochtgenoten.

In de winter kom ik eigenlijk nooit in de bergen. Ik ben (nog) geen wintersporter, hou niet van de drukte en de aantasting van de mooiste gebieden door liften en sneeuwkanonnen. Er zijn maar weinig skigebieden ook in de zomer mooi, en dit zie ik dan in de winter. Enigszins hypocriet wel, want in de zomer gebruik ik ook wel eens een lift. Maar dat terzijde. Waarom kijk (en bericht) ik dan toch zo vaak over sneeuw die in de winter valt, als ik deze zelf niet gebruik?

Welnu, het antwoord is tweeledig. Enerzijds geniet ik van de pracht en praal op de webcams en kan ik me het landschap in de sneeuw goed voorstellen. Het lijkt me heerlijk om eens echt ingesneeuwd te raken en niet meer weg te kunnen voor een aantal dagen. Anderzijds is het ook heel praktisch: een zeer sneeuwrijke winter en koel voorjaar betekent dat veel van de door mij beoogde routes moeilijker of anders begaanbaar zijn aan het begin van het nieuwe seizoen en geeft een indicatie voor de aanwezigheid van grote sneeuwvelden later in de zomer. Ook is een sneeuwrijke winter gunstig voor het behoud van gletsjers. Behouden zullen we ze niet, maar iedere sneeuwrijke winter geeft weer een jaar afstel.

Dit seizoen is gunstig begonnen, met veel sneeuw op uitgebreide schaal in het gehele Alpengebied en relatief lage temperaturen. Op grotere hoogte (>1500m) blijft het voorlopig ook vriezen en dooit de sneeuw dus nauwelijks weg. Wel is het droger, dus een grote nieuwe accumulatie zit er eventjes nog niet in…

Dit weekend is er ook in Nederland (het oosten van ons land) en in de Belgische binnenlanden kans op sneeuw. Geniet er van als het komt. Fijn weekend.

Wat een begin van het winterseizoen

Al enkele weken op rij is het in het weekend regelmatig op grote schaal raak in de Alpen: grote hoeveelheden sneeuw.
Ook dit weekend gaat het weer raak zijn, met de sneeuwvalgrens tot op de dalbodem. In het westen van de Alpen (Mont Blanc gebied) valt morgen tot 20cm sneeuw in de dalen.
Verder naar het zuiden (Ecrins) is de neerslag actiever, evenals verder naar het oosten: de Ecrins kan in de dalen rekenen op 30cm, evenals het zuiden van Duitsland (omgeving Zugspitze).
Maar ook voor hen die willen genieten van een winters landschap in Schotland (eventueel met een whiskytje in het Hoogland) kan zijn hart ophalen: het is koud in Schotland, waarbij maandagavond veel sneeuw verwacht wordt.
Zijn er nog plekken over in Europa waar je wel droog kunt rotsklimmen bijvoorbeeld? Helaas: de noordkust van Turkije heeft te maken met sneeuwval en het zuiden van Spanje (Sierra Nevada) krijgt vanaf zondagavond te maken met actieve neerslag. De vorstgrens ligt hier hoog, tegen de 3000m hoogte. Maar droog is het niet en op de hoogste plekken betekent het een sneeuwval van meer dan 100cm tot woensdagavond.
Toegegeven, als je droog wilt rotsklimmen in november of december: misschien is Californië of Utah beter.
Prettig weekend!

Bijna 20 graden vorst onder de inversie en boven de sneeuw

Vorig weekend is er een enorme lading sneeuw gevallen, over de gehele Alpenkam. Maar niet alleen daar: ook in de Apennijnen (Italië) is sneeuw gevallen (tot onder de 1000m hoogte) en in de middelgebergten aan de noordzijde: het Zwarte Woud in Duitsland, de Vogezen in Frankrijk en de Jura in Frankrijk en Zwitserland. Verder naar het westen viel de sneeuw in het Centraal Massief.

Na deze omvangrijke en actieve storing is het gebied echter onder invloed van hogedruk komen te liggen: veelal helder weer en duidelijk inversie-gevoelig. Onder een dergelijke inversie is het windstil en de lucht droog. Afkoelende lucht in de omgeving maakt dat er een dalende luchtbeweging is. De infrarode straling breekt door de inversie heen, waardoor het blijft afkoelen. Met het stijgen in meters stijgt onder die omstandigheden ook de temperatuur. En dat kan fors zijn: in de Jura koelde het af tot -18.7°C (La Brevine), terwijl het op grote hoogte aanzienlijk zachter was: nauwelijks matige vorst (-6°C) op het treinstation van de Jungfraujoch.

Waar gaat dit weekend de sneeuw vallen?

Op diverse websites en op het nieuws is het al te horen geweest: er gaat potentieel wederom veel sneeuw vallen in de Alpen. Ik heb de termen “Noordstau” al gehoord, maar daar hoort deze situatie wat mij betreft niet bij.

We zien een neerslaggebied aanstormen over de Britse eilanden:

Dit gebied zakt af richting het zuidoosten en “klapt” als het ware op de middelgebergten en later het hooggebergte. Dit levert sneeuw op, met name in de Vogezen, het Zwarte Woud en de noordwest-zijde van de Alpen.

Je ziet het gebied activeren als gevolg van deze opstuwing:

Dit alles is het gevolg van een sturen hogedrukgebied boven de oceaan en een lagedrukgebied boven Scandinavië. Veel neerslag zal vallen in de Franse Jura: 80mm neerslag wordt er verwacht op de Cret de la Neige. Hier ligt echter in eerste instantie de vorstgrens te hoog en zal een groot deel als regen vallen: de koude bovenluchten komen pas zondagmiddag, waarbij het grootste deel van de neerslag hier al weggetrokken is.

Extremen zijn te verwachten: mooie plaatjes zullen komen uit Grindelwald en Säntis.

Kijken we naar de omgeving van de Mont Blanc, dan zie ik neerslag sommen van bijna 120cm sneeuw op 3000m hoogte, met een vorstgrens die wegzakt naar slechts 600m. Dit betekent uitgebreide sneeuwval tot in de dalen.  In de Zwitserse Alpen valt op grote schaal sneeuw boven de 500m, met verwachtingen tot ruim boven de 80cm. Hieronder een afbeelding van de verwachting van Mountain-forecast.com voor de Jungfrau:

Dit is bijna 180cm! Duidelijk is te zien dat de koude lucht pas zijn intrede doet op zondag en maandag. Bovenstaande verwachting is “direct model output”, dus een directe vertaling van een berekening, voor een hoogte van 3500m.

DMO voor 4158m (top): 196cm
3500m: 178cm
2500m: 135cm
1500m: 72mm regen gevolgd door 51cm sneeuw (als gevolg van de koudere bovenluchten).

Verder naar het oosten toe nemen de neerslagsommen snel af: in Oostenrijk en het zuiden van Duitsland valt wel op uitgebreide schaal een dik pak, maar 40cm of 140 cm is een aanzienlijk verschil.

Kansrijk begin winterseizoen

Met de sneeuwdump van afgelopen weekend en de nog altijd frequent voorkomende sneeuwbuien in bijvoorbeeld de Italiaanse Alpen (Gran Paradiso aankomende 36 uur 70cm verse sneeuw), is het een goed begin van de winter. Mooie plaatjes met tientallen centimeters sneeuw in de zuidelijke Alpen zijn overal op internet te vinden en dit zal de komende week zo blijven. Garanties voor de winter biedt dit alleszins niet, maar het is in ieder geval een begin.

De sneeuwdump komt

Met name in het oosten van Zwitserland, het westen van Oostenrijk en de Dolomieten in Italië gaan enorme hoeveelheden sneeuw vallen. De sneeuwvalgrens ligt lokaal rond de 1000m en er zal in sommige gebieden ruim een meter sneeuw vallen. Aanleiding is een lage drukgebied nabij de Middellandse zee die vochtige lucht de Alpen in stuwt. Vanaf de andere kant stroomt koele lucht binnen: een sneeuwdump is geboren. Dit zal lokaal tot overlast en lawines leiden, maar op grote schaal tot mooie plaatjes.

Kijk eens voor een mooi en uitgebreid weerbericht hierover, inclusief uitleg op de website van Sneeuwhoogte.nl

Sneeuwdump 2

Al eerder heb ik geschreven over de direct model output verwachtingen die ik regelmatig check voor de Alpen. Nu ben ik net twee dagen op reis geweest en wacht me een verrassing: een grootschalige sneeuwdump lijkt plaats te gaan vinden in de Alpen. Op mountain-forecast.com heb ik gekeken naar de Mont Blanc (125cm), Aletschhorn (155cm!) en Grossglockner (120cm).
Indicatieve waarden, maar het beloofd spectaculaire beelden in en na het weekend! De sneeuw van de eerste dump was ook alweer gesmolten, de tijd is rijp.

Het tussenseizoen

Het is vroeg donker. Het wordt iets kouder, de blaadjes vallen van de bomen en laten een vers tapijt achter van gevallen blad. Buiten ruik je de kachels, binnen is het lekker warm. Paddestoelen zijn alom aanwezig en op diverse plekken valt sneeuw: het noorden van Scandinavië, in de bergen in Slowakije en Polen. In het Alpengebied. Het klimseizoen is voorbij, het wintersportseizoen nog niet begonnen. Ik vind het heerlijk.
Oktober en november zijn de maanden met de minste bezoekers op de website: in de zomer maandelijks ruim 10.000 per maand, in deze maanden slechts 2500. Ook daaraan is te merken dat het seizoen er nog niet is. Of niet meer. Fijne avond.

Toeterverbod in Kathmandu

Vandaag gelezen op diverse websites dat er een toeterverbod heerst in Kathmandu, schijnbaar al sinds april. Op zich iets wat ik als “Kathmandu-lover” wel kan waarderen, al is ook een stukje charme van de stad er daarmee wel uit – gelukkig blijft er veel charme over. Ik hoop dat de lokale overheid direct door gaat pakken en ook de luchtvervuiling met alle oude vrachtwagens en met name scooters/motoren aanpakt.

Een weg in het centrum van Kathmandu. Op een rustig moment, dat wel.
Fietser in Kathmandu
Toeteren helpt toch niet: de koe gaat nergens heen!

Sneeuwdump in de Alpen aanstaande?

Zelf kijk ik met grote regelmaat op diverse websites om te kijken wat voor weer het wordt op plekken die ik ken. Ongeacht of ik er nu zelf naar toe ga of niet: pure interesse, fantasie en inbeelding. Het weer in de bergen is menigmaal interessant.

Eén van mijn favoriete websites hiervoor is Mountain Forecast, een website die gebaseerd is op zogenaamde “direct model output”. Dit wel zeggen dat het een directe vertaling is van computerberekeningen op een bepaald punt op de kaart. Door rekening te houden met de hoogte, herleiden ze onder andere hoeveel sneeuw er valt of regen en bij welke temperaturen en hoe hoog de vorstgrens ligt.

Wat nu in ieder geval uit de berekeningen blijkt is dat er een flinke noordwest-stroming op gang komt, waarbij in de tweede helft van het weekend aanzienlijke neerslagsignalen te zien zijn bij lage temperaturen. Sneeuw tot in de dalen dus: mogelijk zelfs enkele tientallen centimeters. Voor veel mensen is het “webcam-kijken” daarmee weer begonnen. Ook veel bergpassen zullen weer afgesloten raken, voor zover ze dit al niet waren.