Categorie: Actueel

De lage landen beleven, ondanks een koude maart, een bijzonder warme lente. In de Alpen is dit anders: hoewel april zeer warm was en zelfs op veel plaatsen de warmste sinds het begin van de metingen, is mei onstabieler.
Dit zorgt voor vrij veel wolken en nog een aanzienlijke sneeuwbedekking boven de 2000m, zeker op noordhellingen.
Veel wandelgebieden zijn echter redelijk begaanbaar. Houd rekening met het juiste schoeisel en route planning: een sneeuwveld welke je plotseling tegenkom kan verraderlijk diep zijn. Neem je stokken en stijgijzers dus ook mee als je naar grotere hoogtes gaat.

In het dorpje Les Contamines staat een webcam gericht op de prachtige Domes de Miage, een rijtje bergen rond de 3600m hoogte en onderdeel van het Mont Blanc Massief. Deze bergen hebben ernstig te leiden onder het enorm snelle terugtrekken van de gletsjers. Op onderstaande foto’s (bron: www.lescontamines.com/ete/webcams) kun je goed het verschil zien tussen de sneeuwbedekking in augustus 2017(eerste foto), september 2017, november 2017, januari 2018 en maart 2018. Het was een zeer sneeuwrijke winter, maar de maand april was erg zacht. Hierdoor is de smelt vroeg op gang gekomen, maar nog altijd ligt er boven de 2000m een indrukwekkende laag.

Inmiddels is het midden maart. Een snijdende oostenwind blaast koude lucht over Europa. Het maakt de winter compleet. In Nederland en België was het een winter die aan de zachte kant was, maar de winter kent toch een aantal markante periodes: veel sneeuw midden december, een zeer koude week aan het einde van februari en begin maart. Vervolgens dit weekend met zeer koude lucht: vorst overdag is vrij bijzonder in deze tijd van het jaar.
De Alpen beleven echter een fantastische winter: zeer sneeuwrijk begin van het seizoen, een koude februari maand en nu nog steeds veel sneeuw: van 40cm op 1000m hoogte in Chamonix en 440cm op de toppen (3400m) tot meer dan 500 en zelfs meer dan 650cm in de centrale Alpen (westelijk Oostenrijk, oost Zwitserland).
De winter in het hoogland duurt nog een aantal weken. Daarna begint het grote smelten en de pracht van bloemenweides, ontluikende bossen en woeste rivieren. De lente is de rustigste tijd in de bergen: geen wintersport, geen zomersport. Geniet er toch van!

Afgelopen drie weken was op vrijdagavond de documentaire IceScream te zien: een documentaire over een Nederlandse klimaatjournaliste die naar de Noordpool trekt. Ook te zien op uitzending gemist en NPO Start.
Parallel hieraan heeft ze een aantal Nederlandse ondernemers naar Spitsbergen laten komen om het zelf te ervaren. De moeite van het kijken waard.
Ondertussen heeft tijdens onze koude periode een station in het noorden van Groenland temperatuurrecords geboekt van 6 graden boven nul, ongeveer 35 graden warmer dan normaal. En niet alleen een record voor februari: ook in maart en april zou het een record zijn geweest. Ook de tijdsduur was bijzonder: het is 61 uur lang boven nul geweest.
Aan de andere kant van de wereld lijkt ook het tij op Antarctica gekeerd te zijn. Skeptici zeiden eerder nog “ach, daar groeit de ijsbedekking”. Welnu: in maart 2017 is een record gevestigd met 2.07mio km2. Daar zitten we nu net iets boven met 2.16mio km2.
Zijn we het kantelpunt voorbij? En wat zullen de gevolgen zijn? En wat doen we er aan?
Wat doe jij er aan?

Status van 23 januari 08:00

Het is al veel in het nieuws geweest de afgelopen weken en dagen: de grote hoeveelheden sneeuw her en der in Europa. Op veel plaatsen, met name in Zuid-Zwitserland en westelijk Oostenrijk zijn hele dorpen afgesloten van de buitenwereld.

Maar hoeveel sneeuw ligt er eigenlijk? Ik heb hiervoor de websites van sneeuwhoogte.nl en skiinfo.nl geraadpleegd.

Waar ligt de meeste sneeuw in de Alpen?

De meeste sneeuw ligt momenteel in het zuiden van Zwitserland, de regio Wallis en Obwalden. In Engelberg (Obwalden) ligt op het moment van schrijven 650cm sneeuw op de berg (3000m). In Wallis spant Crans Montana de kroon met eveneens 650cm sneeuw, gevolgd door Kippel, Andermatt en Wiler (allen 510cm). Het door lawines regelmatig afgesloten stadje Zermatt heeft een sneeuwdek (op de berg) van 450cm. De westelijke hellingen van de Dom de Mischabel die hier boven liggen (oostelijk van Zermatt, dus een westhelling) zijn behoorlijke stuwhellingen. Mogelijk dat hier dus meer ligt, maar daar wordt niet gemeten.

In Oostenrijk ligt de meeste sneeuw in het westen, in Vorarlberg: 425cm in de skigebieden rondom Sankt Anton en 4 meter op de Stubaier Gletscher.

In Frankrijk zijn het de Savoie en Haute-Savoie die met 400cm of meer rijkelijk bedeeld zijn: Flaine 420cm, Les Arcs en Chamonix beiden 400cm.

Italië is iets minder rijkelijk bedeeld. Breuil-Cervinia, aan de zuidkant van de Matterhorn heeft nog 405cm, maar Courmayeur (in de schaduw van de Mont Blanc) slechts 260cm.

En Noorwegen dan, hoeveel sneeuw ligt daar?

Ook Noorwegen heeft flink sneeuwdekken: in Røldal ligt 180cm in het dal en 280cm op de berg, in Voss 270cm en in andere gebieden in Noorwegen tegen de 200cm.

De vooruitzichten

Het is altijd een beetje koffiedik kijken, maar op korte termijn geldt in ieder geval dat het droog wordt en de vorstniveau’s onder een sterke zuidwestelijke stroming naar meer dan 2000m stijgt (zelfs tot 2700 in Frankrijk). De dalen zullen dus snel beter begaanbaar worden en plaatselijk is wateroverlast te verwachten.

Aankomend weekend (vrijdag/zaterdag) volgt een nieuwe lading sneeuw (tot 80cm in Oostenrijk en 40cm in Frankrijk). Daarna lijkt het wederom iets warmer te worden. Normaliter bereikt het sneeuwdek boven de 2500 meter zijn maximum pas begin april. Tot hoe hoog er gemeten kan worden is onduidelijk, in Chamonix kan men in ieder geval meten tot 700cm.

Het mondaine ski-oord Zermatt is opnieuw van de buitenwereld afgesloten. De grote hoeveelheid sneeuw op de oostelijke hellingen van de Mischabelgroep levert een te groot lawine risico op, waardoor het treinverkeer is stilgelegd. Dit is tevens voor toeristen de enige methode om in het dorp te komen, want Zermatt is al jarenlang autovrij. Overigens is de weg ook gesloten, waardoor er ook geen uitwijkmogelijkheden zijn.
Op nu.nl lees ik dat de snelweg ook is afgesloten. Geeft het niveau van de journalist aan: er is geen snelweg naar Zermatt, die houdt op voor Visp.
Hoeveel sneeuw ligt er dan in Zermatt? Bijna 500cm op de berg op 3000m, op de hogere flanken mogelijk nog meer. Hiervan is 60cm vers.
Op zich goed nieuws voor het behoud van de gletsjers: de lokale bevolking klaagde afgelopen september nog tegen mij dat de winters zo sneeuwarm waren en het dorp Saas Grund werd zelfs ontruimd vanwege afbrokkelende gletsjers op de Weissmies. Het kan verkeren!

Dit jaar een van de meest onbekende landen van Europa: Georgië! Een land hoog op mijn lijstje: 3 bergen boven de 5000m, veel neerslag in het westen, woeste bergrivieren en een zeer rijke historie.
Op de westelijke stuwhellingen van de Kaukasus, gelegen aan de warme Zwarte Zee valt jaarlijks 3000mm neerslag, ruim 3 keer zoveel als in Nederland. Het land is ongerept, en met 4,5 miljoen inwoners verspreid over een oppervlakte van de Benelux relatief dunbevolkt.
Helaas is het land de afgelopen jaren vaak in conflict geweest met zijn grote buur en voormalig moeder Rusland.
Desalniettemin kijk ik Wie is de Mol met spanning en hoop ik snel de gelegenheid te hebben om Georgië te bezoeken.

Na een heerlijke reis door Mexico volgt hier een eerste korte update van dit jaar. Een bijzonder jaar, of in ieder geval een aparte winter tot nu toe. De winter verloopt niet koud in Europa, maar wel met veel neerslag. Dit heeft geleid tot diverse grote sneeuwsituaties in de Alpen, Schotse Hooglanden en zuidelijk Noorwegen. Er zijn veel plaatsen met sneeuwdekken boven de 300cm en zelfs uitschieters tot boven de 500cm: waarden die we normaal alleen aan het einde van de winter aantreffen.
De situatie zorgt ook voor overlast: veel lawines, met name in Wallis en noordwest Italië en sneeuwval die zo hevig is dat pistes gesloten blijven.
Voor de voorjaarsvakanties betekent het in ieder geval voldoende sneeuw, al valt over de kwaliteit nu nog niets te zeggen.
In Mexico hadden we hier geen last van: met 30 graden in het laagland en 20 in het gebergte was het prima toeven!

Door de buitengewoon goede start van het sneeuwseizoen in de Alpen reizen er heel wat mensen af naar de Alpenlanden. Veel plezier, de sneeuw is goed en het weer grotendeels prachtig als je boven de mist uitkomt. Heerlijk!
In Noorwegen is dit een ander verhaal en mensen die er voor gekozen hebben hier hun kerst of oud&nieuw door te brengen kijken misschien een beetje op tegen de omstandigheden: sneeuwgrens tot 2000m, veel regen, lawinegevaar en overstromingsgevaar. Desalniettemin: veel plezier gewenst.
Mijn reis gaat naar de berggebieden van zuid-Mexico. Tot volgend jaar!

De winter heeft een korte intrede in Nederland gemaakt en met name in het oosten van Nederland en het midden en noorden van Limburg is sneeuw gevallen. Vanmiddag schuift dit op naar het noorden, maar of het echt tot accumulatie komt is nog maar afwachten.

En wat is er nu, met name voor de kinderen, leuker dan wandelen in de sneeuw? Juist! Sleeën. Dit kun je doen in het vlakke land, maar de meeste wegen en stoepen zullen redelijk schoon gehouden worden.

Op naar de vrije natuur of parken dus: hier wordt niet gestrooid of geveegd, dus eventueel gevallen sneeuw zal hier makkelijk blijven liggen. Let op met bossen: de meeste sneeuw is gevallen bij temperaturen boven nul. Dit maakt de sneeuw zwaar (risico op afvallende takken) en doet de bomen druppen. Hierdoor smelt de sneeuw gemakkelijker weg.

Dus waar kan ik dan sleeën?

Een goede en altijd populaire plek om te sleeën (ik heb er zelfs mensen zien snowboarden) is de grote oude afvalberg bij Arnhem/Westervoort. Voer eenvoudigweg “Meander, Arnhem” in op je navigatie-systeem en je komt er.

Een andere goede plek, maar iets minder hoog is vlakbij de A50 in Apeldoorn, in de wijk het Osseveld. Hier ligt een hoge geluidswal (meter of 10/15) waar je prima van af kunt sleeën.

Andere hotspots: Rozendaalsche Veld bij Arnhem, de Posbank bij Arnhem, de heuvels rondom Nijmegen/Groesbeek/Milsbeek en iets verder Duitsland in, het Reichswald. In de omgeving van Nijmegen ligt de Mokerheide. Ongeveer 60 meter boven de omgeving, geen druppende bomen (want heide). De Posbank en het Rozendaalsche Veld zijn goed voor dezelfde redenen.

In de omgeving Apeldoorn / de Veluwe: Hoog Soeren en Hoenderloo. Veel heide en ook iets hoger gelegen. Dit scheelt een paar centimeter sneeuwdek. Vanochtend is er vanuit Hoog Soeren een sneeuwdek van 7cm gerapporteerd en gingen de eerste langlaufers het bos in!

In het zuiden van Limburg is het helaas grotendeels droog gebleven. Rondom de regio Venlo en Roermond is wel een degelijk pak gevallen. De Maasduinen (tussen Bergen en Venlo) zijn daarmee ook uiterst geschikt.

Ook op de Utrechtse Heuvelrug (omgeving Woudenberg) kun je met de slee op pad, evenals in de Achterhoek. Heuvels zijn hier te vinden rondom ’s Heerenberg.

En als ik zondag wil sleeën?

Zondag wordt het vanuit het zuiden en zuidwesten steeds warmer. De sneeuwval zal daar het eerste overgaan in regen en een eventueel sneeuwdek snel wegspoelen. Verder naar het noorden, met name de Sallandse heuvelrug, noordelijke Veluwe en de hoger gelegen veenvelden rondom Hoogeveen. Dit is ver weg van eventuele sneeuwruimploegen en levert in ieder geval mooie plaatjes op.